佛典中的「觀」(二)
漢譯佛典中的「觀」,原語為何? 《雜阿含經》 第1經:「當 觀 色無常,如是觀者則為 正觀 ; 正觀 者則生厭離…… 」 SN.22.51:「 bhikkhu rūpaṁ aniccanti passati . Sāssa hoti sammādiṭṭhi . Sammā passaṁ nibbindati …… 」 第2經:「於色當正思惟, 觀 色無常如實知 …… 」 SN.22.52:「 Rūpaṁ, bhikkhave, yoniso manasi karotha, rūpāniccatañca yathābhūtaṁ samanupassatha …… 」(變化形:samanupassati) 第8經:「聖弟子如是 觀 者 …… 」 SN.22.9:「 Evaṁ passaṁ , bhikkhave, sutavā ariyasāvako …… 」 第9經:「如是觀者,名真實正 觀 …… 」 SN.22.15:「 evametaṁ yathābhūtaṁ sammappaññāya daṭṭhabbaṁ …… 」 (變化形:diṭṭha) 第22經:「當觀知諸所有色……正 觀 無常已 …… 」 SN.22.125 :「 evametaṁ yathābhūtaṁ sammappaññāya passati ……」 第23經:「羅睺羅!當觀若所有諸色……如是平等慧正 觀 …… 如是平等慧如實 觀 」 SN.22.125 :「 evametaṁ yathābhūtaṁ sammappaññāya passati ……」 第34經:「 如實 觀察 …… 。比丘!多聞聖弟子 …… 如是 觀察 …… 」 SN.22.59 :「 evametaṁ yathābhūtaṁ sammappaññāya daṭṭhabbaṁ . …… Evaṁ passaṁ , bhikkhave, sutavā ariyasāvako …… 」 第36經:「當正 觀察 ,……云何 自觀察 未生憂、悲、惱、苦……比丘!有色,因色,繫著色, 自觀察 未生憂、悲、惱、苦」 SN.22.43 :「 yoni upaparikkhitabbā ‘Kiṁjātikā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā,